ZUIVELPRODUCTEN

Algemeen
In de zuivelindustrie worden verschillende producten geproduceerd, die gebruikt kunnen worden als veevoedermiddel. In de varkensvoeding lijkt de toevoeging van wei-producten positief te zijn voor biggen door de hoge aminozurenverteerbaarheid en de unieke eigenschappen van lactose. De besproken zuivelproducten in dit hoofdstuk zijn perswei, voor(wei)concentraat, voerwei, kwarkwei en yoghurtvla. Hieronder wordt het stroomschema van de verwerking van melk/wei weergegeven (zie figuur 13). Hierin zijn de producten perswei, voor(wei)concentraat en voerwei terug te vinden.

Perswei/kaaswei

Productomschrijving
Bij de productie van kaas uit melk, wordt tevens het vochtrijke product perswei/kaaswei geproduceerd. Perswei bevat een gunstig aminozurenpatroon, met een goede verteerbaarheid en heeft, vanwege de aanwezigheid van organische zuren en lactose een gunstige werking op het maag-darmstelsel van varkens. Het heeft een droge stof gehalte van circa 4 %.

Conservering
Ter conservering van het product kunnen organische zuren toegevoegd worden. Daarnaast is er ook nog sprake van natuurlijke verzuring (melkzuurfermentatie).

Gebruik
Perswei is, vanwege het hoogwaardige eiwit, een prima voedermiddel in de varkenshouderij. Door de balans tussen energie, mineralen en aminozuren is het geschikt voor zowel brij- als nippelvoedering.

Voor(wei)concentraat

Productomschrijving
Voor(wei)concentraat ontstaat bij de verwerking van kaaswei(concentraat) tot hoogwaardige zuivelproducten, zoals melkeiwit en melksuiker. Het product bevat veel lactose. Het droge stof gehalte bedraagt circa 5 %. Voor(wei)concentraat is een product dat door melkzouten rijk is aan natrium, kalium en chloor.

Conservering
Ter conservering van het product kunnen organische zuren toegevoegd worden. Daarnaast is er ook nog sprake van natuurlijke verzuring (melkzuurfermentatie).

Gebruik
Voor(wei)concentraat kan gebruikt worden in de varkensvoeding.

Voerwei

Productomschrijving
Voerwei is een zuivelproduct dat vrijkomt bij de verwerking van kaaswei tot allerlei weiderivaten. Voerwei is een product dat door melkzouten rijk is aan elementen natrium, kalium en chloor. Omdat het van verschillende processen afkomstig is, kan de kwaliteit schommelen. De eiwitten kunnen van hoogwaardige kwaliteit zijn, maar het is ook mogelijk dat deze voor een groot deel bestaan uit kleine stikstofverbindingen (niet-eiwit stikstof - NPN) en niet bijdragen aan de aminozurenbehoefte van het dier. Voerwei is ook in geconcentreerde vorm beschikbaar.

Conservering
Voerwei wordt geconserveerd met een mengsel van organische zuren. Bovendien ondergaat het product een melkzuurfermentatie. Hierdoor heeft de pH een waarde van circa 4,1.

Gebruik
Voerwei wordt gebruikt in de varkensvoeding en is, afhankelijk van de samenstelling, ook geschikt voor nippelbedrijven.

Kwarkwei

Productomschrijving
Kwarkwei is een voedermiddel van de zuivelindustrie. Bij de productie van kwark komt wei vrij. Kwark ontstaat door melk met een (anorganisch) zuur aan te zuren. Door de lage pH vlokken eiwitten uit en wordt kwark geproduceerd. Door dit proces kan kwarkwei een hoge concentratie sulfaat (anorganisch zuur) bevatten, waardoor hoge inmengingspercentages bij biggen dunnere mest kunnen veroorzaken.

Conservering
Kwarkwei is minimaal twee weken houdbaar. In geconcentreerde vorm is kwarkwei enkele weken langer houdbaar. De houdbaarheid is mede afhankelijk van de opslagcondities en het seizoen (buitentemperatuur). Kwarkwei enigszins roeren / rondpompen voor de homogeniteit.

Gebruik
Kwarkwei is, vanwege het hoogwaardige eiwit een prima voedermiddel in de varkenshouderij. Kwarkwei is ook geschikt voor nippelbedrijven.

Yoghurtvla - retourpap - voermelk

Productomschrijving
Bij de productie van verschillende soorten zuivel, worden de leidinginhoud en eventuele tankrestanten met water gespoeld. Dergelijke mengsels worden door verschillende leveranciers op de markt gebracht als yoghurtvla, retourpap of voermelk. Deze vloeibare producten zijn erg smakelijk en licht verteerbaar. Daarom zijn ze zeer geschikt voor biggenrantsoenen. De samenstelling en voederwaarden van het product verschilt per locatie. Deze is onder andere afhankelijk van de soorten yoghurt, vla, melk, etc., die op de betreffende locatie worden geproduceerd.

Conservering
Door natuurlijke melkzuur-verzuring daalt de pH snel en zijn deze producten minimaal twee weken houdbaar. Regelmatig reinigen van de opslag is aan te bevelen. Verder wordt aanbevolen voor het indoseren het product te roeren om ontmengen te voorkomen.

Gebruik
Yoghurtvla, retourpap en voermelk kan toegepast worden in biggenrantsoen, maar ook in andere varkensrantsoenen. Het kan echter niet door de drinknippel verstrekt worden.

Figuur 13 Stroomschema verwerking van melk/wei